Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu
Ar gyfer Mis Hanes Menywod (1 - 31 Mawrth), rydym yn edrych yn ôl ar rai o'r troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu. Y cyflawniadau hyn yw'r sylfeini i fenywod heddiw wireddu eu potensial a llwyddo yn eu rôl ddewisol.
Yr Arglwyddes Anne Clifford
Yr Arglwyddes Anne Clifford (1590-1676) oedd y fenyw gyntaf i gymryd rhan weithredol mewn prosiect adeiladu, gan reoli'r rhaglen ddylunio ac adeiladu ar gyfer gwelliannau i'w hystadau yn Westmorland. Go dda Arglwyddes Anne!
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/zkjluupn/lady-anne-clifford-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746331170000)
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/oxibkbeb/1-appleby-castle-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659745999670000)
Yr Arglwyddes Elizabeth Wilbraham
Tua 1701, cynhyrchodd yr Arglwyddes Elizabeth Wilbraham y darluniau pensaernïol cynharaf y gwyddys iddynt gael eu gwneud gan fenyw, ar gyfer ailadeiladu eglwys Sant Andreas yn Swydd Stafford. A allai eich darluniadau chi fod y campwaith pensaernïol nesaf?
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/ay0diwbm/lady-elizabeth-wilbraham-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746357830000)
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/rvcbmxsy/2-st-andrew-s-church-drawing-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746387900000)
Sarah Guppy
Cyfrannodd Sarah Guppy at ddyluniad seilwaith Prydain, ac ym 1811 rhoddodd batent ar y cyntaf o'i dyfeisiadau, sef dull o wneud seilbyst diogel ar gyfer pontydd. Ond rhoddodd hi'r cynllun i ffwrdd am ddim gan ei bod yn credu na ddylai merched “frolio gormod”. A fyddai hi wedi bod mor wylaidd nawr?
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/f4flvqte/3-sarah-guppy-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746882230000)
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/iikf4nn1/clifton-suspension-bridge-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746210400000)
Ethel Charles
Ym 1898, Ethel Charles oedd y fenyw gyntaf i gael mynediad i Sefydliad Brenhinol Penseiri Prydain (RIBA), wedi'i dilyn gan ei chwaer Bessie ym 1900. Ydych chi'n dyheu am adael eich marc ar y byd trwy ddod yn bensaer?
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/3k0oncnw/ethel-charles-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746592770000)
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/yzfhzdgp/designs-for-semi-detached-houses-in-falmouth-cornwall-by-ethel-charles-1907-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746607700000)
Alice Perry
Ym 1906, deallir mai Alice Perry oedd y fenyw gyntaf i gael gradd mewn peirianneg yn Iwerddon neu Brydain Fawr - o bosibl y byd! Fe raddiodd gydag anrhydedd dosbarth cyntaf o Queen's College Galway (bellach yn NUI, Galway). Ai gradd yw'r llwybr cywir i chi?
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/55jj0teo/alice-perry-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746307670000)
Y Fonesig Caroline Haslett
Ym 1918, y Fonesig Caroline Haslett DBE, YH oedd ysgrifennydd cyntaf y Gymdeithas Peirianneg Menywod ac yn fuan daeth yn llais i fenywod mewn peirianneg ledled y byd. Fe wnaeth ei gwaith ysbrydoli llawer o fenywod i fynd i mewn i beirianneg a busnes. Diolch Caroline!
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/qj1gvkjr/6-caroline-haslett-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746763870000)
Irene Barclay
Ym 1922, Irene Barclay oedd y Syrfëwr Siartredig benywaidd cyntaf ym Mhrydain ac un o ddiwygwyr cymdeithasol allweddol yr 20fed ganrif am ei gwaith i wella amgylchiadau tai yn slymiau St. Pancras. A allech chi wella'r tai yn eich ardal chi?
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/422f110d/7-irene-barclay-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659747065600000)
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/yctbcyse/1930s-slum-dwellings-st-pancras-london-7187151-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746400470000)
Amy Johnson
Ym 1929, Amy Johnson oedd y fenyw gyntaf o Brydain i gymhwyso fel Peiriannydd Tir ac am gyfnod byr, hi oedd yr unig fenyw yn y byd i ddal teitl y swydd honno! Ac… Amy oedd y fenyw gyntaf i hedfan ar ei phen ei hun o Loegr i Awstralia - waw!
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/wt4jnufv/amy-johnson-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746959530000)
Elisabeth Scott
Ym 1929-32, Elisabeth Scott oedd y pensaer benywaidd cyntaf i ennill cystadleuaeth bensaernïaeth ryngwladol am ei chynllun i ailadeiladu Canolfan Goffa Shakespeare (y Royal Shakespeare Theatre erbyn hyn) yn Stratford-upon-Avon.
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/3vxmrafh/elisabeth-scott-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746568230000)
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/4tgjlhaq/royal-shakespeare-theatre-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746691300000)
Ladies Bridge
Mae Pont Waterloo hefyd yn cael ei galw'n ‘Ladies Bridge,’ am ei bod wedi cael ei hadeiladu gan oddeutu 350 o fenywod yn ystod yr Ail Ryfel Byd. Cofiwch hyn y tro nesaf y byddwch yn cerdded dros y bont.
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/b2ra1kux/10-ladies-bridge-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746768930000)
Carol Bell
Ddiwedd y 90au a dechrau'r 00au, Carol Bell oedd Dirprwy Reolwr Prosiect yr Eden Project arobryn yng Nghernyw - yr heulfan fwyaf yn y byd. Hoffech chi ymgymryd â phrosiect cyffrous fel hwn?
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/5eejmgm2/11-carol-bell-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746094530000)
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/wsxl0dgf/eden-project-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746039330000)
Zaha Hadid
Cafodd ei geni yn Baghdad, Irac ym 1950, ac enillodd y pensaer o Lundain Zaha Hadid Wobr Bensaernïaeth Pritzker 2004 - y fenyw gyntaf erioed i dderbyn anrhydedd uchaf pensaernïaeth! Yn anffodus, bu farw Zaha yn 2016, ond mae ei hetifeddiaeth a'i heffaith ar y byd pensaernïaeth yn parhau.
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/wzepddkd/zaha-hadid-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746614100000)
![Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu](/media/dyvflj42/riverside-museum-min.jpg?anchor=center&mode=crop&width=940&height=610&rnd=132659746756930000)
Wedi’ch ysbrydoli?
Edrychwch ar ein blogiau blaenorol ar fenywod yn y maes adeiladu a gweld a fyddai gweithio yn y diwydiant yn addas i chi!
Ffynhonnell y lluniau
Yr Arglwyddes Anne Clifford a Chastell Appleby
Yr Arglwyddes Elizabeth Wilbraham a llun o Eglwys Sant Andreas
Sarah Guppy a Phont Grog Clifton
Ethel Charles a Dyluniadau gan Ethel Charles, 1907
Irene Barclay a slymiau St. Pancras