Beth yw’r gwahanol fathau o gardiau Cynllun Ardystio Sgiliau Adeiladu (CSCS)?
Pan fyddwch yn gweithio yn y diwydiant adeiladu, mae angen rhai cymwysterau cyffredin arnoch, un ohonynt yw cerdyn CSCS. Mae pob cerdyn yn dangos bod gan ddeiliad y cerdyn y cymwysterau cywir a’i fod yn gallu cyflawni ei dasgau proffesiynol perthnasol yn ddiogel. Yma, byddwn yn trafod y gwahanol fathau o gardiau CSCS sydd ar gael, a beth mae pob un yn ei olygu.
Os ydych chi’n chwilio am waith adeiladu ond ddim yn siŵr beth yw eich opsiynau, mae gennym wybodaeth am y prif lwybrau yma y gallwch ei defnyddio i’ch helpu.
Beth yw cerdyn CSCS?
Mae eich cerdyn CSCS yn cynrychioli eich cymwysterau a’ch profiad dilys, sy’n dangos bod eich sgiliau cysylltiedig â gwaith wedi cael eu hardystio i safon y diwydiant. Mae ychydig yn debyg i'ch trwydded yrru, sy'n dangos eich bod wedi pasio'r prawf theori a'r prawf ymarferol i allu gyrru car.
Nid yw cardiau CSCS yn ofyniad cyfreithiol, ond dyma un o’r cardiau a ddefnyddir amlaf ac mae’r rhan fwyaf o’r prif gontractwyr yn mynnu bod gan weithwyr ar eu safleoedd y cardiau.
Pa gerdyn CSCS sydd ei angen arnoch chi?
Mae angen y cerdyn CSCS arnoch sy’n cyfateb orau i’ch galwedigaeth a’ch cymwysterau yn y diwydiant adeiladu. Mae gan CSCS ar-lein, safle swyddogol y Cynllun Ardystio Sgiliau Adeiladu, chwilotwr cardiau ar-lein fel y gallwch weld pa gerdyn y dylech geisio amdano, neu gallwch siarad â'ch canolfan hyfforddi, neu'ch cyflogwr i gael arweiniad.
Beth mae lliw’r cerdyn CSCS yn ei olygu?
Daw cardiau CSCS mewn gwahanol liwiau, a bydd eich cymwysterau adeiladu wedi eu rhestru ar gefn rhai o’r cardiau (fel arfer cerdyn rheolwr neu uwch-grefftwyr). Rydym yn trafod yr holl gardiau isod.
Mae prawf iechyd, diogelwch a’r amgylchedd Gweithredwr CITB yn un o ofynion y rhan fwyaf o gardiau CSCS a rhaid ei basio o fewn dwy flynedd cyn gwneud cais am unrhyw gerdyn. Yr unig amser nad yw hyn yn wir yw os ydych chi’n gwneud cais am gerdyn Du neu Aur, sydd â phrawf Iechyd, Diogelwch a’r Amgylchedd penodol ynghlwm ar gyfer rolau arbenigol, rheoli a phroffesiynol.
Cerdyn CSCS gwyrdd – Llafurwr
Fel mae ei enw’n ei awgrymu, mae pobl sydd â’r cerdyn hwn yn gweithio ar safleoedd adeiladu mewn unrhyw rôl sy’n cael ei hystyried yn alwedigaeth lafurwr fel gosod brics, gwaith coed, plymio ac ati.
Mae ar gyfer gweithwyr lefel mynediad, i ddangos eu bod yn deall sut mae safle adeiladu’n cael ei redeg a phwysigrwydd iechyd a diogelwch.
Ceir amrywiaeth o gymwysterau a dderbynnir wrth wneud cais am Gerdyn CSCS Gwyrdd i Lafurwyr CSCS, y prif rai yw:
- Dyfarniad FfCCh Lefel 1/ FfCChA Lefel 4 mewn Iechyd a Diogelwch mewn Amgylchedd Adeiladu
- Tystysgrif Iechyd a Diogelwch Elfennol FfCChA Lefel 5 Sefydliad Iechyd Amgylcheddol Brenhinol yr Alban
I gael rhestr lawn o ofynion y cerdyn, ewch i'r dudalen CSCS ar gyfer Cardiau CSCS Gwyrdd.
Cerdyn CSCS Coch – Prentis
Os ydych chi wrthi’n cwblhau neu wedi cwblhau prentisiaeth ar gynllun prentisiaeth achrededig sy’n cael ei gydnabod gan CSCS, dyma’r cerdyn y bydd ei angen arnoch i ddangos eich hyfforddiant. I fod yn gymwys, bydd angen i chi brofi eich bod wedi cofrestru ar gynllun prentisiaeth dilys a’ch bod wedi pasio prawf Iechyd, Diogelwch a’r Amgylched CITB ar gyfer Gweithredwyr. Mae’r cerdyn hwn yn ddilys am 4.5 mlynedd ac ni ellir ei adnewyddu.
Ar ôl i chi gwblhau eich prentisiaeth, efallai y byddwch yn gymwys i gael Cerdyn Gweithiwr Medrus Glas neu gerdyn Crefftwr Uwch Aur. Unwaith eto, bydd angen i chi gael prawf Iechyd, Diogelwch a’r Amgylchedd dilys gan CITB.
Cerdyn CSCS Coch – Technegydd, Goruchwylydd neu Reolwr Profiadol
Mae’r cerdyn Technegydd, Goruchwyliwr a Rheolwr dan Hyfforddiant yn gerdyn dros dro, sy’n ddilys am dair blynedd. Ni ellir ei adnewyddu.
I fod yn gymwys i gael y cerdyn hwn, mae’n rhaid bod gennych chi o leiaf blwyddyn o brofiad o weithio yn y rôl hon ar safle adeiladu ac wedi gwneud hyn yn ystod y tair blynedd diwethaf.
Mae hwn yn gerdyn ar gyfer pobl sydd â phrofiad ymarferol, ac sy’n gweithio tuag at gymhwyster sy’n gysylltiedig ag adeiladu ar hyn o bryd. Dyna pam ei fod yn gerdyn dros dro, gan ei fod wedi’i gynllunio i gael ei uwchraddio ar ôl cwblhau’r cymhwyster adeiladu.
Cerdyn CSCS Coch – Gweithiwr Profiadol
Mae hwn hefyd yn gerdyn dros dro, sy’n ddilys am flwyddyn, ac ni ellir ei adnewyddu. Mae’n dangos profiad a’ch bod wrthi’n cwblhau cymhwyster sy’n gysylltiedig ag adeiladu.
Yn yr un modd â’r Cerdyn Technegwyr, Goruchwylwyr neu Reolwr Profiadol Coch, mae angen blwyddyn o brofiad arnoch mewn rôl sy’n ymwneud ag adeiladu, ond mae angen i chi hefyd ddangos eich bod yn astudio ar hyn o bryd ar gyfer cymhwyster NVQ/SVQ sy’n cael ei gydnabod gan CSCS. Rhaid i’r dystiolaeth o hyn ddod gan eich darparwr hyfforddiant a chynnwys gwybodaeth fel eich enw, lefel y cymhwyster a dyddiad cychwyn eich cwrs. Rhaid i hyn fod o fewn y ddwy flynedd flaenorol.
I gael rhagor o wybodaeth am y Cerdyn Gweithiwr Profiadol Coch, cliciwch yma.
Cerdyn CSCS Coch – Hyfforddai
Rydych chi’n debygol o fod angen y cerdyn hwn os ydych chi’n dechrau gweithio yn y diwydiant adeiladu. Mae’r Cerdyn Hyfforddai yn dangos eich bod ar hyn o bryd yn ymgymryd â hyfforddiant, boed hynny’n alwedigaethol, yn academaidd neu’n broffesiynol, ond eich bod wedi pasio prawf Iechyd, Diogelwch a’r Amgylchedd gweithredwyr hanfodol CITB.
Er mwyn bod yn gymwys, mae’n rhaid i chi ddarparu tystiolaeth o’r cwrs rydych chi arno a’ch bod chi wedi pasio prawf Iechyd, Diogelwch a’r Amgylchedd CITB yn ystod y ddwy flynedd ddiwethaf. Mae Cerdyn CSCS Coch Hyfforddai yn ddilys am bum mlynedd ac ni ellir ei adnewyddu.
Cerdyn CSCS Glas – Gweithiwr Medrus
Bydd deiliaid y cardiau hyn eisoes wedi ennill cymhwyster ym maes adeiladu neu wedi cwblhau prentisiaeth. I fod yn gymwys ar gyfer y cerdyn hwn, mae’n rhaid eich bod yn dal un o'r cymwysterau adeiladu canlynol:
- NVQ neu SVQ Lefel 2
- Adroddiad NARIC a thystysgrif sy’n cyfateb i NVQ Lefel 2
- Wedi cwblhau prentisiaeth a noddir gan gyflogwr. Dylai hyn hefyd gynnwys ennill Tystysgrif Crefft Sefydliad City and Guilds Llundain
- Prawf Iechyd, Diogelwch a’r Amgylchedd CITB - yn dibynnu ar y rôl, naill ai Gweithwyr, Arbenigwyr neu Reolwyr a Gweithwyr Proffesiynol.
Mae Cerdyn CSCS Glas Gweithwyr Medrus yn ddilys am bum mlynedd ac ni ellir ei adnewyddu. Yn aml, bydd pobl sydd â phrofiad o’u rôl adeiladu, ond nad ydynt yn bodloni gofynion y cymhwyster, yn gymwys i gael Cerdyn CSCS Coch Gweithiwr Profiadol yn lle hynny.
Cerdyn CSCS Aur – Crefft Uwch
Mae’r Cerdyn Crefft Uwch CSCS Aur yn gerdyn lefel uwch sy’n dangos bod gennych sgiliau uwch yn eich maes yn y diwydiant adeiladu a bod gennych chi gymwysterau NVQ/SVQ Uwch. Mae’r cerdyn hwn yn ddilys am bum mlynedd a gellir ei adnewyddu. Bydd angen prawf Iechyd a Diogelwch a’r Amgylchedd dilys gan CITB arnoch i wneud cais am eich cerdyn CSCS.
Cerdyn CSCS Aur – Goruchwylio
Yn yr un modd â’r Cerdyn Aur arall, mae hwn yn profi bod gennych gymwysterau uwch, ond hefyd bod gennych brofiad o oruchwylio gweithwyr eraill mewn rôl adeiladu. I fod yn gymwys, bydd angen cymhwyster lefel 3 arnoch (goruchwyliwr gwaith galwedigaethol) neu lefel 4 (goruchwyliwr safle) mewn amgylchedd adeiladu. Bydd angen i chi hefyd basio’r prawf Iechyd, Diogelwch a’r Amgylchedd ar gyfer Goruchwylwyr. Mae rhagor o wybodaeth am y Cerdyn Goruchwylio ar gael yma.
Cerdyn CSCS Du – Rheolwr
Dyma’r cerdyn CSCS uchaf sydd ar gael ac mae ar gyfer rheolwyr a galwedigaethau technegol. I gael y cerdyn lefel uwch hwn mae angen y canlynol arnoch:
- Profiad fel rheolwr yn y diwydiant adeiladu
- Cymwysterau lefel uchel sy’n ymwneud ag adeiladu, fel NVQ/SVQ lefel 4, 5, 6, neu 7 mewn pwnc sy’n ymwneud â Rheoli Adeiladu/Technegol.
Hefyd, mae’n rhaid i chi basio prawf Iechyd, Diogelwch a’r Amgylchedd Rheolwyr a Gweithwyr Proffesiynol CITB yn ystod y ddwy flynedd ddiwethaf. Mae’r cerdyn hwn yn ddilys am bum mlynedd, a gellir ei adnewyddu. Ewch i safle CSCS i ddysgu mwy am y Cerdyn Du.
Cerdyn CSCS Gwyn - Person â Chymwysterau Academaidd
Mae rhai pobl yn meddu ar gymwysterau ar wahân i NVQs. Efallai bod gennych radd, diploma NEBOSH neu gymhwyster HNC mewn pwnc sy'n gysylltiedig ag adeiladu. Mae’r Cerdyn CSCS Gwyn Person â Chymwysterau Academaidd hwn yn gwneud yn siŵr bod y sgiliau hyn yn cael eu cydnabod ac yn caniatáu mynediad i safle adeiladu. Mae rhestr lawn o gymwysterau academaidd a gydnabyddir yma. Bydd angen prawf Iechyd, Diogelwch a’r Amgylchedd CITB dilys arnoch i wneud cais am eich cerdyn CSCS Gwyn. Mae’r cerdyn hwn yn ddilys am bum mlynedd, a gellir ei adnewyddu.
Cerdyn CSCS Gwyn - Person â Chymhwyster Proffesiynol
Mae’r cerdyn CSCS gwyn hwn ar gyfer y rheini sy’n gweithio mewn proffesiwn sy’n golygu bod angen iddynt ymweld â safle adeiladu, ond nid o reidrwydd yn gweithio ar un, nac yno’n rheolaidd. Er enghraifft, os ydych chi'n gweithio fel tirfesurydd neu bensaer, mae'n debyg y bydd angen y cerdyn hwn arnoch. Mae’n dangos eich bod yn weithiwr proffesiynol ardystiedig yn eich maes a’ch bod yn gymwys i gael mynediad diogel i safle adeiladu. Bydd angen prawf Iechyd, Diogelwch a’r Amgylchedd CITB dilys i wneud cais am eich cerdyn CSCS Gwyn. Mae’r cerdyn hwn yn ddilys am bum mlynedd ac mae modd ei adnewyddu.
Sut i wneud cais am gerdyn CSCS
Gallwch weld yr holl wahanol fathau o gardiau ar wefan CSCS.
Unwaith y byddwch chi’n gwybod pa gerdyn sydd ei angen arnoch, a sefyll a phasio prawf Iechyd, Diogelwch a’r Amgylchedd CITB, bydd angen i chi wneud cais ar-lein yn CSCS gyda’r canlynol:
- Copïau wedi’u sganio o’ch tystysgrifau adeiladu dilys, neu brawf eich bod wedi cofrestru ar gwrs adeiladu perthnasol
- Rhif adnabod y prawf Iechyd, Diogelwch a’r Amgylchedd
- Talu ffi ymgeisio o £36
Bydd CSCS yn anfon eich cerdyn CSCS drwy'r post. Mae rhagor o wybodaeth am wneud cais ar gael yma.
Dechrau arni ym maes adeiladu
Ydych chi’n ystyried gyrfa ym maes adeiladu? Dechreuwch drwy edrych ar eich opsiynau, gan gynnwys ymgymryd â phrentisiaeth neu chwilio drwy’r gwahanol swyddi sydd ar gael yn y diwydiant.
Tarwch olwg ar straeon pobl yn y diwydiant adeiladu, i weld sut aethon nhw yno a beth maen nhw’n ei hoffi fwyaf am weithio yn eu maes.